- Dziś obchodzimy międzynarodowy dzień cukrzycy, więc z tej okazji trochę sobie o niej opowiemy!
Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się podwyższonym stężeniem cukru we krwi, wynikającym z defektu wydzielania i/lub działania insuliny. Wyróżniamy kilka rodzajów cukrzycy:
• cukrzyca typu 1 – autoimmunizacyjna destrukcja komórek β trzustki prowadząca zwykle do bezwzględnego niedoboru insuliny;
• cukrzyca typu 2 –postępująca utrata zdolności komórek β trzustki do prawidłowej sekrecji insuliny z towarzyszącą insulinoopornością. Istotnym czynnikiem rozwoju cukrzycy typu 2 są nieprawidłowe nawyki żywieniowe oraz niska aktywność fizyczna
• hiperglikemia po raz pierwszy rozpoznana w ciąży (cukrzyca w ciąży, cukrzyca ciążowa)
• inne specyficzne typy cukrzycy (genetyczne defekty czynności komórki β, genetyczne defekty działania insuliny, choroby zewnątrz wydzielniczej części trzustki, endokrynopatie, rzadkie postaci cukrzycy o podłożu immunologicznym)
Zaś, kryteria rozpoznania cukrzycy to:
– występujące objawy hiperglikemii (takie jak częste oddawanie moczu, wzmożone pragnienie, utrata masy ciała) i glikemia przygodna wynosząca równo lub powyżej 200 mg/dl (≥11,1 mmol/l)
– dwukrotny pomiar glikemii na czczo wyniósł równo lub powyżej 126mg/dl (≥7 mmol/l)
– w 120 minucie testu obciążenia glukozą glikemia wyniosła równo lub powyżej 200 mg/dl (≥11,1 mmol/l)
– stężenie hemoglobiny glikowanej równo lub powyżej 6,5%
No dobra.. ale kiedy już lekarz zdiagnozuje u nas cukrzycę, to co możemy zrobić, aby sobie pomóc?
Musimy przede wszystkim jasno to powiedzieć.. Obok farmakoterapii, modyfikacja stylu życia odgrywa podstawową rolę w leczeniu cukrzycy. Najważniejsze zalecenia żywieniowe w jej przebiegu:
- Spożywaj regularne, pełnowartościowe posiłki (co ok.3-4 godziny) i unikaj podjadania między nimi (w tym płynów dostarczających kilokalorii np. soków owocowych/kawy z mlekiem/herbaty z cukrem). Każda przekąska, czy napój,
powoduje wzrost stężenia glukozy we krwi, a co za tym idzie także insuliny. Utrzymująca się hiperinsulinemia sprawia, że tkanki są nieustannie eksponowane na jej działanie, co pogarsza ich wrażliwość. Dodatkowo hiperinsulinemia nasila apetyt. - Pamiętaj, aby w miarę możliwości każdy posiłek był pełnowartościowy, czyli składał się z dobrej jakości białka (np. chude mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych), tłuszczu (np. oliwa z oliwek, olej rzepakowy, awokado, orzechy, nasiona), węglowodanów złożonych oraz warzyw lub owoców.
- Z pośród produktów zbożowych wybieraj te o wysokiej zawartości błonnika pokarmowego (grube kasze typu pęczak/gryczana, ryż brązowy, makaron pełnoziarnisty, pieczywo razowe/żytnie/pełnoziarniste, płatki zbożowe) – Razowe produkty zbożowe ulegają trawieniu powoli, co zapobiega szybkiemu wzrostowi stężenia glukozy i insuliny we krwi.
- W przypadku występowania u Ciebie nadwagi lub otyłości staraj się zredukować masę ciała przy pomocy indywidualnej diety oraz regularnej aktywności fizycznej. Redukcja masy ciała wpływa korzystnie na insulinowrażliwość tkanek.
- Z owoców najbardziej polecane są owoce jagodowe (jagody, maliny, truskawki). Jeśli jednak uwielbiasz banany, mango czy melona, nie musisz z nich rezygnować. Tego typu owoce staraj się łączyć ze źródłami białka i/lub tłuszczu, dzięki czemu opóźni to opróżnianie żołądka, co wydłuży czas trawienia i zapobiegnie szybkiemu wzrostowi i spadku stężenia glukozy i insuliny we krwi. Przykładowo: banan + jogurt naturalny + garstka nerkowców.
- Produkty będące źródłem białka (mięso, ryby, jajka, mleko i jego przetwory oraz nasiona roślin strączkowych) powinny znajdować się w każdym posiłku. Wybieraj chude mięso i niskotłuszczowe produkty mleczne. 1 lub 2 razy w tygodniu mięso zastąp rybami i minimum 1raz w tygodniu nasionami roślin strączkowych (fasola, soczewica, bób, ciecierzyca, soja).
- Staraj się regularnie spożywać mleko i fermentowane produkty mleczne (jogurt, skyr ser twarogowy, kefir, maślanka), które są dobrym źródłem białka i wapnia. Sięgaj po produkty niskotłuszczowe i bez dodatku cukru.
- Ogranicz spożycie słodyczy, szczególnie tych wysokoprzetworzonych. W zamian postaw na samodzielnie zrobione desery na bazie owoców/daktyli/kakao/zbóż. Do picia wybieraj wodę, unikając słodzonych napojów.
I na koniec… mała niespodzianka! Do pobrania macie 7dniowy jadłospis dostarczający ok. 1800 kcal + listę zakupów potrzebnych do jego zrealizowania. Spełnia on zasady diety w cukrzycy, ale oczywiście może z niego korzystać każdy! Dieta ta charakteryzuje się dużą wartością odżywczą ze względu na wysoką zawartość warzyw i owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych i zdrowych źródeł tłuszczy, co zapewnia uczucie sytości oraz stabilne stężenie glukozy we krwi. Stąd, zasady tej diety może stosować każdy, kto chce zadbać o zdrowie.
